មេរៀនទី១ ពិធីបុណ្យតាមគ្រួសារ
1. ពិធីបុណ្យតាមគ្រួសារ
1. របៀបប្រារព្ធពិធីរៀបអាពាហ៍ពីពាហ៍តាមលក្ខណៈប្រពៃណីខ្មែរ
តើអាពាហ៍ពិពាហ៍ជាអ្វី ?
អាពាហ៍ពិពាហ៍ជាពិធីរៀបមង្គលការកូនប្រុសស្រីជាគូនឹងគ្នា ។
ការពីសម័យដើម ពិធីនេះមានរយៈពេលចំនួនបីថ្ងៃ ។ ពេលហែកូនកំលោះទៅផ្ទះកូនស្រីហៅថា អពាហ៍ និងនៅពេលហែកូនក្រមុំចូលផ្ទះ ឬរោងកូនកំលោះហៅថា ពិពាហ៍ ។
ប៉ុន្តែបច្ចុប្បន្នគេរៀបចំពិធីនេះត្រឹមតែពីរថ្ងៃឬមួយថ្ងៃប៉ុណ្ណោះ ។
2. កិច្ចសំខាន់ៗដែលត្រូវរៀបចំក្នុងពិធីរៀបអាពាហ៍ពិពាហ៍
ពិធីអាពាហ៍ពីពាហ៍ជាថ្ងៃដែលសមាជិកគ្រួសារ បងប្អូនជិតឆ្ងាយមកជួបជុំគ្នាសម្តែងភាពរីករាយ និងជួយធ្វើកិច្ចការមួយចំនួនដូចជា
រៀបចំវេចនំអន្សមចេក នំអន្សមជ្រូក នំគម នំបត់ ... និងរៀបចំផ្លែឈើព្រមទាំងតែងលម្អផ្ទះ ។
ចូលរួមក្នុងពិធីសូត្រមន្តលើករាសីកូនក្រមុំ កូនកំលោះ ។
ចូលរួមហែជំនូនចូលផ្ទះកូនក្រមុំ ។
ពិធីសំពះដូនតា ។
ពិធីកាត់សក់ ។
ពិធីសំពះផ្ទឹមសែនចងដៃនិងបង្វិលពពិល បាចផ្កាស្លា ។
ពិធីពិសាភោជនាហារអបអរសាទរដល់គូស្វមីភរិយាថ្វី ។
3. ចម្រៀងក្នុងពិធីអាពាហ៍ពិពាហ៍
ពិធីអាពាហ៍ពីពាហ៍ក្នុងប្រពៃណីខ្មែរយើងមានចម្រៀងជាច្រើនសម្រាប់ច្រៀងអមកិច្ចនីមួយៗ ដើម្បីញុាំងឱ្យពិធិកាន់តែសប្បាយរីករាយថែមទៀត ។
ចម្រៀងទាំងនោះមានដូជា បទចៅព្រាហ្មណ៍សម្រាប់ពិធីហែជំនូន បទសារិកាកែវ សម្រាប់ពីធីកាត់សក់ បទបាយខុនចងដៃសម្រាប់ពិធីសំពះផ្ទឹម...ជាដើម ។
4. ចូរអ្នកច្រៀងបទ មាន់រងាវខាងក្រោមនេះទាំងអស់គ្នា
បទមាន់រងាវ
1. ឱមាន់រងាវ
ឮសូរតូងតាង (ពីរដង)
ខាងលិចៗផ្ទះនាង
ខ្ញុំចូលទៅទាក់ (ពីរដង) ។
2. ដៃឆ្វេងកាន់ថង់
ដៃស្តាំកាន់ធ្នាក់ (ពីរដង)
បីមាន់ៗទៅទាក់
ខាងក្រោយផ្អះនាងៗ (ពីរដង) ។
3. ខ្ញុំបីមាន់ទៅ
មាន់ស្រីពៅកញ្ច្រៀវ (ពីរដង)
ស្តាប់មាន់ៗរងាវ
រងាវដាស់ស្រីៗ (ពីរដង) ។
4. ខ្ញុំបីមានធ្នាក់
ទៅទាក់មាន់ព្រៃ (ពីរដង)
មាន់រងាៗវចុះដី
លាស្រីត្រឡប់ (ពីរដង) ។
5. ឧបករណ៍ភ្លេងសម្រាប់ប្រគំក្នុងពិធីអាពាហ៍ពិពាហ៍
ក្នុងពីធីរៀបអាពាហ៍ពីពាហ៍ យើងតែងឃើំញមានការប្រគំបទភ្លេងអមជាមួយចម្រៀង ។ ឧបករណ៍ភ្លេងទាំងនោះមានឈ្មោះ និងសំឡេងខុសៗគ្នា ។
តើអ្នកស្គាល់ឈ្មោះឧបករណ៍ភ្លេងការអ្វីខ្លះ ?
6. របៀបប្រគំភ្លេងក្នុងពិធីរៀបអាពាហ៍ពីពាហ៍
តើគេធ្វើដូចម្តេចដើម្បីឱ្យឧបករណ៍ភ្លេងនេះមានសំឡេង ?
ឧបករណ៍នីមួយៗមានរូបរាង និងសូរសំឡេងខុសៗគ្នា ។ សូរសំឡេងទាំងនោះឭបានមកពីការគោះឈិង ការទះស្គរ ការផ្លុំបុីអ ឬបុីពក ការដេញ ឬកេះតាខេ
ការកូតទ្រ ។ នៅពេលប្រគំចេញជាបទណាមួយ សូរសំឡេងនៃឧបករណ៍ទាំងនោះឭពីរោះរណ្តំសុីសង្វាក់គ្នាគួរឱ្យចង់ស្តាប់ ។
7. របៀបរាំវង់និងរាំក្បាច់
ក. ចង្វាក់រាំវង់
តើអ្នកចូលចិត្តរាំវង់បែបណា
ពួកយើងចេះរាំវង់ទាំងអស់គ្នាតាមចង្វាក់ទាំង 4 បែប ព្រោះប្រជាជនខ្មែរយើងនិយមរាំលេងកម្សាន្តទាំងក្មេង ចាស់ ស្រី ប្រុសនៅពេលណាមានពិធីបុណ្យ
ឬពិធីកម្សាន្តផ្សេងៗ ។
ខ. ចង្វាក់រាំក្បាច់បែបទីមួយ
តើចង្វាក់រាំក្បាច់គេរាំដូចម្តេច ?
ចង្វាក់រាំក្បាច់មានបីបែប ។ ចង្វាក់រាំក្បាច់បែបទីមួយនេះ គេរាំមានពីរវគ្គ (ឆ្វេង ស្តាំ) ។
ក្នុងមួយវគ្គមានក្បាច់ដៃ ជើង ដងខ្លួន និងក្បាលរួមផ្សំគ្នា ។ ក្បាច់ទាំងអស់នេះសម្តែងចេញស្របគ្នា ក្នុងពេលតែមួយ ។
មេរៀនសង្ខែប
ពិធីរៀបអាពាហ៍ពិពាហ៍តាមប្រពៃណីខ្មែរកាលពីសម័យដើមមានបីថ្ងៃ តែឥឡូវមានពីរថ្ងៃ គឺថ្ងៃចូលរោងនិងថ្ងៃសុីកំណត់ ។
គេរៀបចំពិធីនេះទៅតាមថ្ងៃនីមួយៗ និងពេលវេលា ដែលបានគ្រោងទុក ។
បទច្រៀង ឧបករណ៍ភ្លេងការជាមរតករបស់ដូនតាខ្មែរដែលយើងត្រូវតែរក្សាឱ្យបានកង់វង្ស ។
ចង្វាក់រាំវង់ និងរាំក្បាច់ជាចង្វាក់រាំដែលប្រជាជនខ្មែរនិយមរាំលេងក្នុងពិធីកម្សាន្តផ្សេងៗ ។
សំណួរ
ក. ចូរអានល្បះខាងក្រោមរួចសរសេរលេខក្នុងប្រអប់តាមលំដាប់កិច្ចការក្នុងពិធីរៀបអាពាហ៍ពិពាហ៍ ។
ខ. ចូរតម្រូវសកម្មភាពពីជួរ (ក) ទៅនឹងឧបករណ៍ជួរ (ខ) ឱ្យបានត្រឹមត្រូវ ។